Zakłady ubezpieczeniowe lub instytucje finansowe w swojej ofercie posiadają różnorodne produkty ubezpieczeniowe, na które możemy się zdecydować w zależności od naszych potrzeb i oczekiwań. Jednym z nich jest ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Na czym polega charakter takiego ubezpieczenia? Czy jest to dobre rozwiązanie dla konsumenta?

Ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (ufk) to rodzaj ubezpieczenia osobowego, łączącego w sobie elementy z zakresu standardowej ochrony ubezpieczeniowej z elementami o charakterze stricte inwestycyjnym. Oznacza to w uproszczeniu, że konsument dokonując zapłaty składki ubezpieczeniowej przeznacza na dwa cele. Pierwszym z nich jest zapewnienie przez ubezpieczyciela ochrony i wypłaty odszkodowania w sytuacji wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego. Druga część składki jest natomiast wykorzystywana do inwestycji w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe w oparciu o różne kryteria i warunki. Element inwestycyjny sprawia więc, że cechą charakterystyczną tego produktu jest ryzyko finansowe o różnym stopniu w zależności od uzgodnionej strategii inwestycyjnej.

Ze względu na skomplikowaną strukturę produktu ubezpieczeniowego jaki stanowi ubezpieczenie na życie z ufk, konsument powinien zachować szczególną ostrożność w momencie podjęcia decyzji o zawarciu takiej umowy. Przed zakupem ubezpieczenia należy zwrócić uwagę w szczególności na istotne cechy umowy ubezpieczenia (np. na okres na jaki jest zawierana polisa, wysokość składki i częstotliwość jej płacenia oraz proporcje w jakich składka przeznaczana jest na cele ochronne i inwestycyjne). Ważną kwestią jest również uzyskanie pełnych informacji na temat ryzyka związanego z inwestycją towarzyszącą ubezpieczeniu – konsument powinien dowiedzieć się w jakie instrumenty finansowe będą inwestowane jego środki w ramach ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego oraz jak można oszacować zagrożenie utraty zainwestowanego wkładu. W przypadku tak dużego ryzyka inwestycyjnego warto również zwrócić uwagę na obecność w treści ogólnych warunków postanowień dotyczących rozwiązań na wypadek bankructwa ubezpieczyciela lub pośrednika finansowego.

Bogate orzecznictwo sądów powszechnych oraz stanowiska Prezesa UOKiK w sprawach dotyczących ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, spowodowane problemami konsumentów z zawartymi przez nich umowami ubezpieczenia, wskazują szereg wątpliwości co do słuszności niektórych praktyk stosowanych przez ubezpieczycieli i instytucje finansowe. Ogólne warunki umów ubezpieczenia często są formułowane w niejasny sposób, wprowadzając konsumenta w błąd co do faktycznej ochrony ubezpieczeniowej – w rzeczywistości gwarantuje ją niewielka część wpłacanej składki, pozostała natomiast jest przeznaczana na fundusze inwestycyjne. Ponadto, w umowie ubezpieczenia na życie z ufk niejednokrotnie można znaleźć postanowienia dotyczące opłat likwidacyjnych, które stanowią swoistego rodzaju karę umowną za rezygnację z umowy przed zakończeniem okresu jej obowiązywania. Kolejnym zarzutem może być niezrozumiały i skomplikowany sposób (lub nawet brak) określenia świadczenia głównego przez ubezpieczyciela. W wielu umowach część postanowień ograniczająca ustawowe prawa konsumenta. Abuzywny charakter postanowień ogólnych warunków umowy i nieuczciwe praktyki rynkowe otwierają konsumentowi drogę do dochodzenia swoich praw.

Jeżeli uzasadniony spór z ubezpieczycielem będącym stroną umowy ubezpieczenia na życie z ufk nie może zakończyć się polubownie na etapie przedsądowym, konsument może domagać się swoich praw na drodze sądowej.  W wielu przypadkach udaje się wykazać przed sądem niezgodność umowy ubezpieczenia na życie z ufk z właściwością stosunku zobowiązaniowego jakim jest umowa ubezpieczenia oraz sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, ze względu na pozorną gwarancję ochrony ubezpieczeniowej i całkowite obciążenie konsumenta ryzykiem finansowym. Taka argumentacja może doprowadzić do uznania umowy za nieważną w całości. Innym rozwiązaniem jest możliwość stwierdzenia nieważności konkretnych niedozwolonych postanowień. W sprawach związanych z umowami ubezpieczenia na życie z ufk, które często mają złożony i skomplikowany charakter warto skonsultować się z prawnikiem, który z pewnością pomoże nam na każdym etapie sporu zwiększając szanse na odzyskanie pieniędzy z tzw. „polisolokaty”.