Spodnie i buty w Urzędzie Patentowym – co to jest wzór przemysłowy? 

Nie tylko ustawa o prawie autorskim chroni twórców przed kopiowaniem i innym niepożądanym korzystaniem z ich twórczości. Nieco bardziej sformalizowane narzędzia ochrony daje ustawa prawo własności przemysłowej, która reguluje kwestie prawne związane z wynalazkami, wzorami użytkowymi, wzorami przemysłowymi, znakami towarowymi, oznaczeniami geograficznymi  oraz topografią układów scalonych. Są to pojęcia brzmiące dość zagadkowo. Tym bardziej, że owszem, wzór może występować na spodniach, ale w jaki sposób spodnie mogą stać się wzorem?

Co może być wzorem przemysłowym?

Ustawodawca wyjaśnia, że wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Definicja ta dalej brzmi jednak w sposób skomplikowany. Najlepiej więc posłużyć się przykładem, bo za wzór przemysłowy może być uznany praktycznie każdy przedmiot i nie tylko: meble, opakowania, samochody, biżuteria, a także ubrania. Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed zgłoszeniem do Urzędu Patentowego identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Wzór nowy musi być nieznany w dacie ujawnienia, a także znacząco odróżniać się od innych, już ujawnionych wzorów. Aby sprawdzić więc, czy wzór jest nowy, zestawiamy go z wzorem jaki został już wcześniej udostępniony publicznie. Jeśli uda się znaleźć między nimi różnice, wzór można uznać za nowy. Wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie znany. Przy okazji pojawia się tu ciekawe pojęcie zorientowanego użytkownika.  Jest to ktoś pomiędzy przeciętnym konsumentem , a specjalistą z danej dziedziny. Ostateczną decyzję jednak czy dany wytwór jest, czy nie jest wzorem przemysłowym, podejmuje Urząd Patentowy.

Warto więc udać się do Urzędu Patentowego

Jak widać, wzorem przemysłowym mogą być także wspomniane już spodnie lub buty. O ile meble czy opakowania są bardzo często rejestrowane w Urzędzie Patentowym wydaje się, że z tej możliwości rzadko korzystają twórcy z szeroko pojętej branży odzieżowej. Szkoda, bo warto - po przejściu przez procedurę rejestracji,  uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze kraju, a także do zakazania osobom trzecim jego wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu bądź używania. Jak widać, rejestracja wzoru przemysłowego pozwala na skuteczną ochronę swoich praw i daje uprawnionemu odpowiednie narzędzia do obrony w razie jego skopiowania. W razie naruszenia, podmiotowi uprawnionemu przysługują roszczenia: żądanie zaniechania naruszeń, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody.

Wzór przemysłowy jako świetne zabezpieczenie dla projektantów mody?

Zdaje się, że tak. Przeszukując jednak ogólnie dostępne bazy Urzędu Patentowego, można natknąć się na wiele niemodnych już bluzek i sukienek oraz na ubrania, buty robocze czy umundurowanie służb. Są jednak w Polsce świadomi projektanci, którzy podjęli wysiłek przejścia przez procedurę. Pierwszym przykładem będą spodnie, stworzone przez Damiana Nowackiego (marka Madox). Posiadają one charakterystyczną, dopinaną na guziki warstwę materiału, umieszczoną na ich przedniej części. Mimo, że spodnie mają wiele wariantów kolorystycznych oraz są szyte z różnych tkanin, charakterystyczny element powtarza się za każdym razem. Kolejnym przykładem jest Bubble Shoes czyli marka obuwia stworzona przez Karolinę Skutelę. Oryginalność butów polega na tym, że są zrobione z wielu kolorowych, małych kuleczek. Ci projektanci mogą spać spokojnie –  w razie kopiowania ich pomysłów mogą się skutecznie bronić.